Het gebruik van generatieve AI-modellen zoals ChatGPT, DALL-E of Stable Diffusion is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Deze modellen kunnen op basis van gebruikersinstructies creatieve inhoud genereren, zoals teksten, afbeeldingen of muziekstukken. Deze mogelijkheid voor autonome creativiteit is gebaseerd op het feit dat de AI-modellen van grote datasets hebben “geleerd” hoe ze dergelijke inhoud kunnen creëren. Een aanzienlijk deel van deze datasets is auteursrechtelijk beschermd, wat leidt tot aanzienlijke juridische uitdagingen.
Categorie: Technologie- & IT-Recht
In Duitsland wordt de bescherming van bedrijfsgeheimen geregeld door de Wet op de Bescherming van Bedrijfsgeheimen (GeschGehG), die in 2019 werd ingevoerd ter implementatie van de EU-Richtlijn 2016/943 over de bescherming van vertrouwelijke bedrijfsinformatie tegen onrechtmatige verkrijging, gebruik en openbaarmaking. Deze richtlijn heeft tot doel om een uniforme standaard te creëren binnen de EU voor de bescherming van bedrijfsgeheimen. Voordat de GeschGehG van kracht werd, werden bedrijfsgeheimen in Duitsland voornamelijk beschermd onder §§ 17-19 van de Wet tegen Oneerlijke Mededinging (UWG). De nieuwe wet biedt duidelijkere richtlijnen en breidt de bescherming uit door te definiëren wat precies als bedrijfsgeheim geldt en welke maatregelen bedrijven moeten nemen om deze bescherming te verkrijgen.
Nu naleving van milieuregels steeds belangrijker wordt voor bedrijven die actief zijn in Duitsland en de EU, is het essentieel om de regelgeving en mogelijke sancties met betrekking tot milieuwetten te begrijpen. Het Duitse Federale Milieuagentschap (Umweltbundesamt, UBA) speelt een belangrijke rol bij het handhaven van milieuwetgeving, waaronder de Batterijwet (Batteriegesetz, BattG) en de Wet op Elektrische en Elektronische Apparatuur (ElektroG).
Niet-naleving kan leiden tot aanzienlijke boetes en juridische gevolgen die de bedrijfsvoering en reputatie van een bedrijf kunnen beïnvloeden. Dit artikel geeft een overzicht van de boetes die door de UBA worden opgelegd voor overtredingen van deze specifieke wetten en belicht belangrijke overwegingen voor bedrijven om naleving te waarborgen.
AI-Washing in Duitsland
De term “AI-washing” verwijst naar een praktijk waarbij bedrijven en organisaties hun producten, diensten of projecten beschrijven of op de markt brengen als kunstmatige intelligentie (AI), ook al is deze beschrijving misleidend of sterk overdreven. Hieruit blijkt dat overdreven reclame voor AI-producten tijdens AI-washing kan leiden tot tastbare strafrechtelijke aansprakelijkheid.
Implementatie van de NIS2-richtlijn in Duitsland: Er zijn nu wetsontwerpen over de implementatie van de NIS2-richtlijn in Duitsland, en er is een duidelijke lijn te herkennen. In Duitsland wordt de NIS2-richtlijn geïmplementeerd door de “Wet inzake de implementatie van de NIS-2-richtlijn en inzake de regeling van essentiële beginselen van informatiebeveiligingsbeheer in de federale overheid”. Deze staat ook bekend als de “Wet inzake de tenuitvoerlegging van de NIS-2-richtlijn en de versterking van de cyberveiligheid” of kortweg “NIS2UmsuCG”.
De kern van dit alles is de Duitse “BSI-wet”: deze wet was oorspronkelijk bedoeld om de bevoegdheden en maatregelen van het Federale Bureau voor Informatiebeveiliging (BSI) te regelen. Deze wet wordt echter steeds meer omgevormd tot een set cyberbeveiligingsregels. Dit was al te voorzien met de Duitse IT-beveiligingswet en is nu versterkt met de IT-beveiligingswet 2.0. IT-beveiliging in Duitsland – en Europa – wordt daarmee naar een geheel nieuw niveau getild en vooral de economie moet zich daar warm voor maken.
Noot over de huidige status van het wetgevingsproces: De NIS2-richtlijn moet eigenlijk half oktober zijn geïmplementeerd. Er zijn echter pas sinds mei 2024 wetsontwerpen beschikbaar, wat al twijfels oproept over de vraag of dit op tijd zal gebeuren. Met dit in gedachten is er een alinea toegevoegd over wat uitgestelde implementatie betekent. Het artikel is bijgewerkt om het tweede wetsontwerp weer te geven (status: 24 juni 2024).
Het Duitse Bundesgerichtshof (3 StR 329/21) heeft zich kunnen uitspreken over de schending van de plicht om als bestuurder van een naamloze vennootschap op het vermogen te letten. Het BGH benadrukte dat vanuit juridisch oogpunt moet worden aangenomen dat het bestuur van een naamloze vennootschap een ruime handelingsvrijheid moet hebben bij het beheer van de activiteiten van een vennootschap, zonder welke ondernemersactiviteiten absoluut ondenkbaar zijn.
Het gamegedrag met betrekking tot computerspellen op de computer is de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd: Waar vroeger floppydisks en cd’s gebruikelijk waren, soms in combinatie met obscure kopieerbeveiligingen (ik herinner me graag de Mix’n’Mojo platenspeler voor Monkey Island, die overigens tegenwoordig ook online verkrijgbaar is), hebben tegenwoordig niet alleen downloads de overhand, maar ook compleet nieuwe spelculturen, waarvan sommige zich volledig naar de online sector hebben verplaatst.
Massively multiplayer online role-playing games (MMORPG’s) zoals World of Warcraft hebben in dit opzicht een echte culturele verandering ingeluid – en ook compleet nieuwe juridische kwesties: waar mensen zich vroeger vooral zorgen maakten over hoe ze games het beste konden kopiëren, hebben nu andere verlangens de overhand. In een tijdperk waarin accounts geld kosten en virtuele goederen een echte marktwaarde hebben, wordt valsspelen in games heel anders bekeken. Dit wordt ook weerspiegeld in recente gerechtelijke uitspraken. Advocaat Jens Ferner, die gespecialiseerd is in softwarerecht, inclusief juridische kwesties met betrekking tot online games, geeft een overzicht.
Computerspellen en de duitse wet: De wereld van computerspellen heeft zich de afgelopen decennia snel ontwikkeld en is nu een belangrijke industrie waar miljoenen mensen wereldwijd plezier aan beleven. Achter de kleurrijke graphics en spannende verhalen gaat echter een complex juridisch landschap schuil waar ontwikkelaars, uitgevers en andere betrokken partijen rekening mee moeten houden. De wet die de ontwikkeling van computerspellen regelt, omvat talloze rechtsgebieden, van auteursrecht en mediarecht tot gegevensbescherming en de bescherming van minderjarigen.
Is er een strategie om met ransomware om te gaan? Ransomware is een type malware dat de toegang tot het systeem of de gegevens van het slachtoffer blokkeert en losgeld eist om het te ontgrendelen of vrij te geven. Onderhandelingen met cybercriminelen over dergelijke aanvallen kunnen complex en riskant zijn.
Ransomware-aanvallen zijn een van de grootste bedreigingen voor bedrijven wereldwijd: het correct omgaan met dergelijke crises, met name het onderhandelen met de aanvallers, kan cruciaal zijn om de schade te beperken en de controle terug te krijgen. Ik ben hier een atypische bron van informatie, omdat ik meestal als advocaat voor de aanvallers werk en daarom heel andere inzichten heb.
Ik wil graag losjes ingaan op de vraag of er fundamentele strategische overwegingen kunnen zijn over dit onderwerp. En inderdaad, op basis van huidige studies en praktijkervaring kunnen belangrijke inzichten worden opgedaan en kunnen fouten die kunnen optreden tijdens onderhandelingen worden vermeden.

Europese IT-wetgeving
Advocaat voor Europees IT-recht
Uw advocaat voor Europees IT-recht: Europees IT-recht is een complex en dynamisch rechtsgebied dat zich bezighoudt met de regulering van informatietechnologie in de Europese Unie (EU). Het omvat een breed scala aan onderwerpen, waaronder gegevensbescherming, cyberveiligheid, e-commerce, intellectueel eigendom en telecommunicatie.
Het Europese IT-recht heeft een aanzienlijke impact op het nationale IT-recht van de lidstaten, aangezien het een gemeenschappelijk rechtskader creëert voor de digitale interne markt in de EU. Dit maakt het mogelijk om een fundamentele juridische beoordeling op te stellen voor alle EU-lidstaten op geselecteerde gebieden van IT-recht op Europees niveau.
Specialist IT-recht Jens Ferner (Duitsland) adviseert bedrijven over Europees IT-recht: De Europeanisering van het IT-recht biedt bedrijven buiten Europa de mogelijkheid om elementaire juridische kwesties voor het uitgebreide, economisch sterke EU-gebied vooraf te verduidelijken. Vooral belangrijke gebieden zoals gegevensrecht, gegevensbeschermingsrecht en IT-veiligheidsrecht zijn onderworpen aan Europese regelgeving!
Europese IT-wetgeving: basisprincipes en toepassingsgebieden
De Europese IT-wetgeving is een integraal onderdeel van de EU-wetgeving en is gericht op het creëren van een gestandaardiseerde digitale interne markt. Het regelt het gebruik en de bescherming van gegevens, de beveiliging van netwerken en informatiesystemen, elektronische handel en de rechten en plichten van gebruikers en leveranciers van IT-diensten.
Enkele van de belangrijkste wetteksten op dit gebied zijn de algemene verordening gegevensbescherming (GDPR), de richtlijn inzake de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen (NIS-richtlijn en NIS2-richtlijn) en de richtlijn inzake elektronische handel. Er zijn echter ook wetteksten die niet direct verband houden met IT-recht, zoals het consumentenrecht, dat bepaalt welke algemene voorwaarden en andere contractuele voorwaarden toelaatbaar zijn.
Gevolgen voor de nationale IT-wetgeving
De Europese IT-wetgeving beïnvloedt de nationale IT-wetgeving op verschillende manieren. Aan de ene kant verplicht het de lidstaten om hun nationale wetgeving te harmoniseren met de vereisten van de EU. Dit leidt tot een harmonisatie van IT-wetgeving in de hele EU, wat grensoverschrijdende handel en gegevensuitwisseling vergemakkelijkt. Ten tweede creëert het een gemeenschappelijk rechtskader voor de regulering van IT-diensten, wat aanbieders en gebruikers rechtszekerheid biedt. Ten derde kan het als katalysator werken voor de hervorming van nationale IT-wetgeving door lidstaten aan te moedigen hun wetgeving te moderniseren en aan te passen aan technologische ontwikkelingen.
Een IT-advocaat met een Europese focus helpt het totaalplaatje te herkennen en de nationale regelgeving vanaf het begin zo te interpreteren dat succesvolle rechtszaken kunnen worden voorkomen.
EU-brede IT-wetgeving – er komt iets op u af …
In de Europese IT-wetgeving staat IT-recht, inclusief juridische kwesties met betrekking tot digitalisering, bovenaan de agenda van de EU. Je moet voorbereid zijn, achteraf opruimen is gewoon tijdrovender (en dus duurder) dan het vooraf regelen. Het Europees IT-recht moet vandaag bovenaan de agenda van elk digitaal bedrijf staan – wachten is geen optie meer!
Het digitaliseringsbeleid van de EU is uiterst complex geworden – en wat u op het gebied van IT-recht kunt verwachten, mogelijk slechts indirect. We willen en zullen in ieder geval kort iets schrijven over alle belangrijke onderwerpen en natuurlijk zal de gespecialiseerde advocaat voor IT-recht Jens Ferner u hierbij adviseren:
- AI Act: Wet Kunstmatige Intelligentie (AI-verordening en AI-richtlijn) [Hier bij ons]
- CRA: Cyber Resilience Act [Hier bij ons]
- CSAM: Regeling materiaal seksueel misbruik kinderen
- DGA: Data Governance Act en Data Act [Hier bei uns]
- DMA: Wet Digitale Markten
- DORA: Wet Digitale Operationele Veerkracht
- DSA: Wet Digitale Diensten
- ECA: European Chips Act [Hier bij ons]
- EPVo: ePrivacy-verordening
- MaRisk: Minimumvereisten voor risicobeheer
- MiCA: Markten in crypto-activa
- NIS2: Richtlijn over de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen [Hier bei uns]
- Supply Chain: Supply Chain Due Diligence Act
- TTPF: EU-VS Transparantie Privacyraamwerk
- Geoblocking Verordening (EU) 2018/302: Uitbanning van ongerechtvaardigde discriminatie bij online aankopen [Hier bij ons]
- P2B-regulering voor meer eerlijkheid [Hier bij ons]
- eEvidence Regulation [Hier bij ons]
Belangrijke EU-rechtshandelingen in de Europese IT-wetgeving
Er zijn verschillende EU-richtlijnen en -verordeningen die de nationale IT-wetgeving bepalen. Hier zijn enkele van de belangrijkste, althans biedt onze website een uitgebreider overzicht:
- Algemene verordening gegevensbescherming (GDPR): Deze verordening is een centraal onderdeel van de Europese wetgeving inzake gegevensbescherming. Het legt strikte regels vast voor de verwerking van persoonlijke gegevens en geeft burgers uitgebreide rechten met betrekking tot hun gegevens. De GDPR heeft een grote impact op de nationale IT-wetgeving, aangezien deze door alle EU-lidstaten moet worden geïmplementeerd.
- Richtlijn over de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen (NIS-richtlijn): Deze richtlijn is het eerste EU-brede juridische instrument voor cyberveiligheid. De richtlijn verplicht lidstaten om nationale strategieën te ontwikkelen voor de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen en om te voldoen aan een reeks minimale beveiligingseisen. De richtlijn wordt aangevuld door de Cyber Resilience Act, die een merkbare impact zal hebben op de naleving van de productvereisten.
- Richtlijn over elektronische handel (E-Commerce Richtlijn): Deze richtlijn regelt verschillende aspecten van elektronische handel in de EU, waaronder de aansprakelijkheid van online dienstverleners, commerciële communicatie en elektronische contracten.
- Auteursrechtrichtlijn in de digitale interne markt: Deze richtlijn heeft als doel het auteursrecht in de EU te moderniseren en aan te passen aan het digitale tijdperk. Het bevat bepalingen over de aansprakelijkheid van online platforms voor auteursrechtelijk beschermde inhoud en over toegang tot werken voor educatieve doeleinden.
- Computerprogramma’s: De EU-richtlijn betreffende de rechtsbescherming van computerprogramma’s (Richtlijn 2009/24/EG) is een belangrijk rechtsinstrument dat de auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s in de Europese Unie regelt. De richtlijn werd oorspronkelijk aangenomen in 1991 en later vervangen door Richtlijn 2009/24/EG. De richtlijn maakt duidelijk dat computerprogramma’s worden beschermd door het auteursrecht in hun expressieve vorm. Dit betekent dat de broncode en objectcode van een programma beschermd zijn, maar niet de ideeën en principes waarop het programma is gebaseerd. De richtlijn bevat ook bepalingen over de rechten van rechthebbenden, waaronder het recht op reproductie, verspreiding en mededeling aan het publiek. De richtlijn voorziet echter ook in uitzonderingen op deze rechten, bijvoorbeeld voor het kopiëren of wijzigen van een programma voor persoonlijk gebruik of voor reverse engineering met het oog op interoperabiliteit. De EU-richtlijn over de wettelijke bescherming van computerprogramma’s heeft een aanzienlijke invloed op de nationale IT-wetgeving van de lidstaten, omdat het een gemeenschappelijk wettelijk kader creëert voor de auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s in de EU. Het verplicht de lidstaten om hun nationale wetten aan te passen aan de eisen van de richtlijn om een uniforme bescherming van computerprogramma’s in de hele EU te garanderen.
- Richtlijnen over contracten: De Richtlijn Consumentenrechten, de Richtlijn Digitale Inhoud en de Richtlijn Verkoop van Goederen kenmerken het contractenrecht in het IT-recht.
- Verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming (SCB-verordening): Deze verordening bevat regels voor de samenwerking tussen nationale instanties voor consumentenbescherming in de EU, waaronder de handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming op digitaal gebied.
Deze wetteksten hebben een belangrijke impact op de nationale IT-wetgeving, aangezien ze een gemeenschappelijk wettelijk kader creëren voor de regulering van IT-diensten in de EU en de lidstaten verplichten om hun nationale wetten aan te passen aan de EU-regelgeving.
Conclusie over Europese IT-wetgeving
De Europese IT-wetgeving speelt een doorslaggevende rol bij het vormgeven van de digitale interne markt in de EU. Het heeft een aanzienlijke impact op de nationale IT-wetgeving, aangezien het een gemeenschappelijk wettelijk kader creëert voor de regulering van IT-diensten en lidstaten verplicht hun nationale wetten te harmoniseren met de EU-regelgeving. Gezien de snelle technologische ontwikkeling en de toenemende digitalisering van de economie en de samenleving, kan worden aangenomen dat de Europese IT-wetgeving ook in de toekomst een belangrijke rol zal spelen bij het vormgeven van de nationale IT-wetgeving.