Categorieën
Strafwetgeving

Insolventievertraging in Duitsland: Een Gids voor het Management

Insolventievertraging wordt vaak onderschat in het bedrijfsmanagement, maar kan aanzienlijke juridische en economische gevolgen hebben. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de relevante juridische aspecten van insolventievertraging in Duitsland, legt de achtergronden uit en beschrijft hoe het management aansprakelijkheidsrisico’s kan vermijden.

Wat is insolventievertraging?

Insolventievertraging verwijst naar het niet tijdig aanvragen van insolventieprocedures, ondanks dat het bedrijf insolvent of overmatig schulden heeft. De verplichting om tijdig een aanvraag in te dienen is geregeld in § 15a van de Duitse Insolventiewet (InsO) en is met name van toepassing op leden van het vertegenwoordigingsorgaan, zoals de bestuurders van een GmbH of bestuursleden van een AG. Deze verplichting eindigt niet uitsluitend door ontslag of andere organisatorische wijzigingen.

Het primaire doel van deze regelgeving is het beschermen van de belangen van schuldeisers. Een vertraagde aanvraag kan leiden tot een verdere afname van activa, waardoor de kansen van schuldeisers om hun vorderingen te innen aanzienlijk verminderen. Insolventievertraging is daarom een strafbaar feit (§ 15a (4) InsO) dat onderhevig is aan zware sancties.

Wanneer doet zich insolventievertraging voor?

Het juridische kader voor de beoordeling van insolventie is gebaseerd op twee gronden: insolventie (§ 17 InsO) en overmatige schuldenlast (§ 19 InsO).

Insolventie treedt op wanneer een bedrijf niet in staat is om aan zijn verschuldigde financiële verplichtingen te voldoen. Dit wordt vastgesteld door een liquiditeitsverklaring op te stellen waarin beschikbare fondsen worden vergeleken met verschuldigde verplichtingen. Een liquiditeitstekort van meer dan 10% wordt als kritiek beschouwd.

Overmatige schuldenlast doet zich voor wanneer de verplichtingen van een bedrijf zijn activa overschrijden, tenzij er een positieve continuïteitsprognose bestaat. Deze prognose moet overtuigend aantonen dat het bedrijf binnen een redelijke termijn kan worden geherstructureerd.

De wet schrijft voor dat een aanvraag voor insolventie uiterlijk drie weken na het begin van de insolventie en zes weken na overmatige schuldenlast moet worden ingediend. Het niet naleven hiervan vormt insolventievertraging.

De rol van het management

De verplichting om insolventie aan te vragen rust primair op bestuurders en bestuursleden. Subsidiére aansprakelijkheid kan ook worden uitgebreid tot andere partijen, zoals toezichthouders of feitelijke bestuurders. Feitelijke bestuurders zijn personen die, zonder formele benoeming, effectief leidinggevende bevoegdheden uitoefenen. Zij kunnen strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld als zij de besluitvorming domineren en essentiële bedrijfsprocessen controleren.

Bijzondere aandacht moet worden besteed aan managementacties tijdens een crisis. Het opstellen van een liquiditeitsverklaring en een continuïteitsprognose is niet alleen aan te raden, maar noodzakelijk om het begin van insolventie te evalueren. Nalaten op dit gebied kan als grove nalatigheid worden beschouwd en resulteren in strafrechtelijke aansprakelijkheid op grond van § 15a (5) InsO.

Juridische en civielrechtelijke gevolgen

Strafrechtelijke sancties voor insolventievertraging variëren van boetes tot gevangenisstraffen van maximaal drie jaar. In ernstige gevallen, zoals opzettelijke vertraging om andere strafbare feiten te verdoezelen, kunnen zwaardere straffen worden opgelegd. Daarnaast kunnen schuldeisers civielrechtelijke vorderingen instellen. Een bestuurder die de insolventieaanvraag uitstelt, kan persoonlijk aansprakelijk worden gesteld als schuldeisers financiële schade lijden door de vertraging.

Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de zogenaamde diskwalificatie. Op grond van § 6 (2) Nr. 3 GmbHG en § 76 (2) Nr. 3 AktG mogen personen die zijn veroordeeld wegens insolventievertraging vijf jaar lang geen leidinggevende functies bekleden in kapitaalvennootschappen.

Praktische tips om insolventievertraging te voorkomen

Om de risico’s van insolventievertraging te minimaliseren, moet het management effectieve vroegtijdige waarschuwingssystemen implementeren. Deze omvatten regelmatige liquiditeitsbeoordelingen, naleving van documentatieverplichtingen en vroege betrokkenheid van externe adviseurs zoals advocaten of accountants. Als er tekenen zijn van dreigende insolventie of overmatige schuldenlast, moeten onmiddellijk maatregelen worden genomen om het herstructureringspotentieel van het bedrijf te beoordelen en, indien nodig, een insolventieaanvraag voor te bereiden.

Bijzondere voorzichtigheid is geboden tijdens externe crises, zoals economische neergang of marktverstoringen, die de financiële situatie van een bedrijf kunnen verslechteren. In dergelijke gevallen kunnen tijdelijke wettelijke bepalingen, zoals de COVID-19 Insolventieopschortingswet (COVInsAG), verlichting bieden. Deze uitzonderingen moeten echter zorgvuldig worden gedocumenteerd en nageleefd.

Conclusie

Insolventievertraging in Duitsland is een complex en risicovol probleem met ernstige juridische en economische gevolgen. Voor het management is het cruciaal om de juridische vereisten te begrijpen en proactief te handelen om tijdige aanvragen te garanderen. Deze aanpak minimaliseert aansprakelijkheidsrisico’s en beschermt de belangen van zowel de schuldeisers als het bedrijf. Vroege raadpleging van gespecialiseerde juridische adviseurs en consequente implementatie van crisismanagementstrategiën zijn onmisbare componenten van effectief bedrijfsbeheer.

Duitse Advocaat Jens Ferner
Laatste berichten van Duitse Advocaat Jens Ferner (alles zien)

Door Duitse Advocaat Jens Ferner

Ik ben een gespecialiseerde advocaat voor strafrecht + gespecialiseerde advocaat voor IT-recht en wijd mijn professionele leven volledig aan strafrechtelijke verdediging - en IT-recht als advocaat voor creatieve & digitale bedrijven en greentech. Voordat ik advocaat werd, was ik softwareontwikkelaar. Ik ben auteur in een gerenommeerd StPO-commentaar en in vakbladen.

Ons kantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging, witteboordenstrafrecht en IT-recht. Let op ons werk in kunstrecht, digitaal bewijs en softwarerecht.

Let op: Voor bedrijven zijn wij landelijk actief, voor consumenten uitsluitend in NRW voor strafverdediging + OWI's!