Categorieën
Arbeidsrecht

Rechten van Werkgevers in Duitsland: Controle van Ziekteverzuim via Toezicht en Juridische Maatregelen

Werkgevers in Duitsland hebben het recht om maatregelen te nemen om de geldigheid van het ziekteverzuim van een werknemer te controleren, als er gerechtvaardigde twijfels zijn over de opgegeven ziekte. Deze mogelijkheden en hun wettelijke beperkingen zijn in Duitsland strikt gereguleerd en omvatten onder andere het inschakelen van medische diensten, particuliere onderzoekers of technische toezichtsmiddelen.

Meldplicht en medisch attest

Werknemers in Duitsland zijn op grond van het Entgeltfortzahlungsgesetz (EntgFG – Wet op doorbetaling bij ziekte) verplicht om uiterlijk op de vierde ziektedag een medisch attest voor te leggen. Werkgevers kunnen echter ook al op de eerste ziektedag een dergelijk attest eisen. Als het attest niet tijdig wordt overlegd, kan dit leiden tot ontslag, vooral in gevallen van herhaalde overtredingen van deze verplichting.

Twijfel over arbeidsongeschiktheid en inschakeling van de MDK

Als de werkgever twijfelt aan de arbeidsongeschiktheid van de werknemer, kan hij de Medische Dienst van de Ziektekassen (MDK) inschakelen om de legitimiteit van de arbeidsongeschiktheid te onderzoeken. Dit is een gebruikelijke procedure, vooral in gevallen van frequent of langdurig ziekteverzuim. De MDK geeft een onafhankelijke beoordeling of de opgegeven arbeidsongeschiktheid gerechtvaardigd is.

Toezicht door particuliere onderzoekers

Een andere optie voor werkgevers is het inhuren van particuliere onderzoekers. Toezicht door particuliere onderzoekers is echter alleen onder strikte voorwaarden toegestaan. Het vermoeden moet gebaseerd zijn op specifieke en concrete aanwijzingen, zoals signalen van zwartwerken tijdens ziekteverzuim of onwaarschijnlijke ziektepatronen. Het Bundesarbeitsgericht (Duitse Federale Arbeidshof) heeft in verschillende uitspraken duidelijk gemaakt dat toezicht door particuliere onderzoekers alleen gerechtvaardigd is als er een voldoende onderbouwd vermoeden van een ernstige plichtsverzuim bestaat. Als het toezicht onrechtmatig wordt uitgevoerd, kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld voor smartengeld.

Gebruik van GPS-trackers en technische toezichtsmiddelen

Het gebruik van GPS-trackers om werknemers te controleren is alleen toegestaan onder zeer strenge voorwaarden. Dergelijke maatregelen vormen een ernstige inbreuk op het recht op privacy van de werknemer en zijn alleen gerechtvaardigd als ze noodzakelijk en proportioneel zijn. Het gebruik van dergelijke middelen zonder een legitiem vermoeden van een misdrijf of ernstig plichtsverzuim is onrechtmatig.

Gevolgen voor werknemers die ziekte veinzen

Werknemers die ziekte veinzen om niet te hoeven werken, lopen het risico op ernstige consequenties. In dergelijke gevallen hebben werkgevers het recht om de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang op te zeggen, omdat het vertrouwen tussen de partijen onherstelbaar is beschadigd. Daarnaast kan de werkgever schadevergoeding eisen, bijvoorbeeld voor de kosten van het inhuren van een particulier onderzoeker.

Bewijskracht van het medisch attest (AU)

In Duitsland heeft het medisch attest (Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung of AU) een hoge bewijskracht. Werkgevers moeten concreet bewijs leveren om de geldigheid van het attest in twijfel te trekken. Het Bundesarbeitsgericht heeft bepaald dat de bewijskracht van het AU kan worden betwist als bijvoorbeeld de timing van het attest precies samenvalt met een opzegtermijn, als de werknemer medische instructies negeert of als er tegenstrijdige diagnoses zijn.


Conclusie: Duitse werkgevers hebben verschillende mogelijkheden om de legitimiteit van het ziekteverzuim van een werknemer te controleren als er twijfels zijn. Deze mogelijkheden omvatten het inschakelen van de MDK, het inhuren van particuliere onderzoekers of zelfs het gebruik van technische toezichtsmiddelen, maar al deze maatregelen zijn aan strikte wettelijke vereisten gebonden. Werknemers die misbruik maken van ziekteverzuim kunnen te maken krijgen met ernstige gevolgen, zoals ontslag en mogelijke schadevergoeding. Het medisch attest (AU) blijft een belangrijk bewijs van arbeidsongeschiktheid, maar kan onder bepaalde omstandigheden ter discussie worden gesteld.

Advocaat Jens Ferner

Door Advocaat Jens Ferner

Ik ben een gespecialiseerde advocaat voor strafrecht + gespecialiseerde advocaat voor IT-recht en wijd mijn professionele leven volledig aan strafrechtelijke verdediging - en IT-recht als advocaat voor creatieve & digitale bedrijven en greentech. Voordat ik advocaat werd, was ik softwareontwikkelaar. Ik ben auteur in een gerenommeerd StPO-commentaar en in vakbladen.

Ons kantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging, witteboordenstrafrecht en IT-recht. Let op ons werk in kunstrecht, digitaal bewijs en softwarerecht.

Let op: Voor bedrijven zijn wij landelijk actief, voor consumenten uitsluitend in NRW voor strafverdediging + OWI's!