Categorieën
Technologie- & IT-Recht

Reclamerecht in Duitsland: Wat moet worden overwogen en welke risico’s zijn er?

Reclame in Duitsland valt onder strikte juridische regelgeving, voornamelijk beheerst door het mededingingsrecht, handelsmerkrecht en auteursrecht. Bedrijven en reclamebureaus moeten ervoor zorgen dat ze deze regels naleven om waarschuwingen, rechtszaken of boetes te vermijden.

Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de belangrijkste aspecten waarmee rekening moet worden gehouden bij reclame in Duitsland en belicht de mogelijke risico’s voor reclamebureaus en bedrijven.

Basisprincipes van het reclamerecht in Duitsland

De wettelijke basis voor reclamerecht in Duitsland is voornamelijk de Wet tegen Oneerlijke Mededinging (UWG). Het doel ervan is eerlijke concurrentie te waarborgen en consumenten te beschermen tegen misleidende of agressieve reclame.

Belangrijke principes zijn:

  • Eerlijkheid in de concurrentie: Bedrijven mogen geen oneerlijke voordelen behalen ten opzichte van concurrenten door consumenten te misleiden met valse of misleidende verklaringen.
  • Bescherming van de consument: Reclame mag geen valse verwachtingen wekken en moet duidelijke en transparante informatie verstrekken over producten en diensten.

Juridische problemen met reclame-uitingen

Reclame-uitingen staan vaak centraal in juridische geschillen. Enkele van de meest voorkomende juridische problemen zijn:

a) Misleidende reclame

De UWG verbiedt misleidende reclame die consumenten bedriegt. Een klassiek voorbeeld is de onjuiste weergave van prijsverlagingen. Het Europees Hof van Justitie (HvJ) heeft verduidelijkt dat elke geadverteerde prijsverlaging moet zijn gebaseerd op de laagste prijs in de afgelopen 30 dagen. Dit betekent dat bedrijven de prijzen niet kunstmatig mogen verhogen om vervolgens een valse korting te adverteren.

Bedrijven moeten ook voorzichtig zijn met termen zoals “acuut” bij medicijnen. Zo oordeelde de rechtbank van München I dat de term “acuut” alleen mag worden gebruikt als een onmiddellijk effect te verwachten is. In één geval werd een middel tegen brandend maagzuur dat pas na enkele uren werkte, als misleidend beschouwd toen het werd geadverteerd als “acuut”.

Verdere voorbeelden van misleidende reclame:

  • Blikvangerreclame: Bij deze vorm van reclame worden bepaalde aspecten van een product of dienst benadrukt om de aandacht van de klant te trekken. Problemen ontstaan wanneer de blikvangerreclame afleidt van belangrijke beperkingen van de geadverteerde voordelen. Adverteerders moeten ervoor zorgen dat alle voorwaarden duidelijk en begrijpelijk worden gepresenteerd om consumenten niet te misleiden.
  • Reclame met vanzelfsprekende feiten: Het is niet toegestaan om reclame te maken met kenmerken die wettelijk verplicht of algemeen verwacht zijn. Een voorbeeld zou zijn om een product te promoten met de vermelding “CE-gecertificeerd”. Aangezien dit een wettelijke vereiste is, kan dergelijke reclame als misleidend worden beschouwd.
  • Reclame met garanties: Garanties die voordelen suggereren die consumenten sowieso al wettelijk toekomen, kunnen ook als misleidend worden beschouwd. Zo oordeelde de rechtbank van Essen dat reclame voor een “5-jarige garantie” onwettig is als niet duidelijk wordt gemaakt dat de wettelijke garantie niet wordt aangetast.
  • Levertijden: Valse levertijdclaims zijn een ander veelvoorkomend probleem in reclame. Beloven van snelle levertijden die niet nagekomen kunnen worden, is misleidend. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat geadverteerde levertijden accuraat en haalbaar zijn.
  • Lokaanbiedingen: Lokaanbiedingen waarbij producten tegen zeer lage prijzen worden geadverteerd die niet in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn, zijn ook onwettig. Het is bedrog als het bedrijf niet van plan is het geadverteerde product daadwerkelijk te verkopen tegen de aangegeven prijs in de aangegeven hoeveelheid.

b) Vergelijkende reclame

Vergelijkende reclame is toegestaan, mits deze objectief en feitelijk is. Het wordt echter problematisch wanneer concurrenten worden neergehaald of misleidende vergelijkingen worden getrokken. In dergelijke gevallen kunnen bedrijven waarschuwingen ontvangen van concurrenten die zich in hun marktpositie geschaad voelen.

c) Gezondheidsclaims

Strikte regels zijn van toepassing, met name in de gezondheidssector. Gezondheidsclaims zonder wetenschappelijk bewijs kunnen worden beschouwd als misleidend en dus onwettig. De rechtbank van Essen verbood bijvoorbeeld een tandartsenadvertentie met de bewering dat prijzen “aanzienlijk lager waren dan op internet,” omdat deze bewering niet werd ondersteund door een geloofwaardige vergelijking.

Risico’s voor reclamebureaus bij onwettige reclame

Reclamebureaus die onwettige reclame voor hun klanten creëren, kunnen ook aansprakelijk worden gesteld. Dit geldt met name als zij actief hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de advertentiecampagne. In sommige gevallen kunnen bureaus zelfs worden gezien als medeplegers als ze de onwettige inhoud zonder voldoende controle overnemen.

a) Aansprakelijkheid als medepleger

Als een reclamebureau onwettige reclame verspreidt zonder de wettelijkheid ervan voldoende te controleren, kan het aansprakelijk worden gesteld. De zaak van het OLG Hamm over misleidende reclame voor condooms illustreert hoe zorgvuldig bureaus moeten werken. Hoewel de rechtbank oordeelde dat de misleiding niet relevant genoeg was voor consumenten, zouden soortgelijke zaken juridische problemen kunnen opleveren voor bureaus.

b) Waarschuwingen en onthoudingsverklaringen

Waarschuwingen en de daarmee gepaard gaande eisen tot onthoudingsverklaringen zijn veelvoorkomende gevolgen van onwettige reclame. Reclamebureaus moeten ervoor zorgen dat ze voldoen aan alle wettelijke vereisten om kostbare juridische geschillen te vermijden.

Gevolgen van het plaatsen van onwettige reclame

Het plaatsen van onwettige reclame kan aanzienlijke juridische en financiële gevolgen hebben:

a) Waarschuwingen en schadevergoedingsclaims

In geval van onwettige reclame dreigen waarschuwingen van concurrenten of consumentenorganisaties. Bedrijven of reclamebureaus die worden gewaarschuwd, moeten doorgaans een onthoudingsverklaring afleggen en schadevergoedingen betalen.

b) Rechtszaken over mededingingsrecht

Als de onwettige reclame niet wordt stopgezet, kunnen rechtszaken over mededinging volgen. Deze kunnen leiden tot aanzienlijke kosten en ertoe leiden dat bedrijven worden veroordeeld tot onderbreking van de reclame. Daarnaast kan een gerechtelijke boete worden opgelegd.

c) Reputatieschade

Naast de juridische gevolgen dreigt bij het plaatsen van onwettige reclame aanzienlijke reputatieschade. Consumenten die zich bedrogen voelen, kunnen het vertrouwen in het geadverteerde bedrijf verliezen.


Conclusie

Reclame in Duitsland is onderworpen aan strikte wettelijke vereisten, die zowel bedrijven als reclamebureaus moeten naleven. Misleidende reclameclaims, vergelijkende reclame en prijsbeloften zijn bijzonder risicovol en moeten zorgvuldig worden gecontroleerd. Reclamebureaus hebben de plicht om de juridische kaders te begrijpen om te voorkomen dat ze zelf aansprakelijk worden gesteld. Overtredingen kunnen leiden tot waarschuwingen, schadevergoedingsclaims, reputatieschade en rechtszaken.

Reclamebureaus en bedrijven moeten daarom nauw samenwerken met juridische experts om zich in het dynamische juridische landschap veilig te bewegen en het risico op overtredingen te minimaliseren.

Advocaat Jens Ferner

Door Advocaat Jens Ferner

Ik ben een gespecialiseerde advocaat voor strafrecht + gespecialiseerde advocaat voor IT-recht en wijd mijn professionele leven volledig aan strafrechtelijke verdediging - en IT-recht als advocaat voor creatieve & digitale bedrijven en greentech. Voordat ik advocaat werd, was ik softwareontwikkelaar. Ik ben auteur in een gerenommeerd StPO-commentaar en in vakbladen.

Ons kantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging, witteboordenstrafrecht en IT-recht. Let op ons werk in kunstrecht, digitaal bewijs en softwarerecht.

Let op: Voor bedrijven zijn wij landelijk actief, voor consumenten uitsluitend in NRW voor strafverdediging + OWI's!